top of page

Τι θα γινόταν εάν... ...δεν είχε γίνει η Αμερικανική Επανάσταση το 1776;

Κι αν τα πράγματα δεν είχαν γίνει όπως έγιναν; Η ερώτηση ίσως φαίνεται ηλίθια, αλλά από κάτι τέτοιες ερωτήσεις ξεκίνησε και η Θεωρία της Σχετικότητας. Άραγε τι θα δούμε αν ανοίξουμε κάποιες πόρτες πίσω από τις οποίες κρύβονται εναλλακτικές επιλογές και εκβάσεις ιστορικών γεγονότων;


Η Αμερικανική Επανάσταση και η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας της πρώην βρετανικής αποικίας το 1776 αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της νεότερης παγκόσμιας ιστορίας. Το νεογέννητο αμερικανικό κράτος αποσπάστηκε από την βρετανική αυτοκρατορία και ακολούθησε μια πορεία που θα το μετέτρεπε σε υπερδύναμη με παγκόσμιο ρυθμιστικό ρόλο τον 20ο αιώνα. Όμως πόσο αναπόφευκτη ήταν η Αμερικανική Επανάσταση; Και τι θα γινόταν εάν είχε αποφευχθεί;

Σύμφωνα με τον γνωστό συγγραφέα Κάλεμπ Καρ, όχι μόνο η Αμερικανική Επανάσταση ήταν εύκολο να αποφευχθεί αλλά και η ίδρυση των Ηνωμένων Πολιτειών δεν μπορεί να θεωρηθεί ιστορική αναγκαιότητα. Όλα εξαρτώνταν από έναν άνθρωπο, τον Βρετανό πρωθυπουργό Ουίλιαμ Πιτ. Ο Πιτ, που θεωρείται ο μεγαλύτερος Βρετανός πολιτικός του 18ου αιώνα, ήταν ο αρχιτέκτονας της αγγλικής επικράτησης στον Επτάχρονο Πόλεμο (1756-1763) με τη Γαλλία, ο οποίος μετέτρεψε τη Βρετανία σε αυτοκρατορική δύναμη. Η ισχύς της αυτοκρατορίας βασιζόταν σε δύο «πυλώνες»: την Ινδία και τη Βόρεια Αμερική. Όμως μια δεκαετία αργότερα ο δεύτερος πυλώνας είχε αρχίσει να καταρρέει. Μετά την απώλεια της Αμερικής, η Βρετανία έμαθε το μάθημά της και κατόρθωσε να κρατήσει την υπόλοιπη αυτοκρατορία με αποτέλεσμα ο 19ος αιώνας να γίνει ο Βρετανικός Αιώνας.

Ουίλλιαμ Πιττ

Όμως τι θα γινόταν αν ο Ουίλιαμ Πιτ είχε δείξει περισσότερη διορατικότητα και καταφέρει να καταπολεμήσει τους παράγοντες που οδήγησαν τους Αμερικανούς αποίκους στον ξεσηκωμό; Κάτι τέτοιο δεν ήταν μόνο δυνατό, αλλά και εύκολο.

Αφορμή και αιτία για την Αμερικανική Επανάσταση ήταν η άδικη φορολογία και η έλλειψη αντιπροσώπευσης των αποίκων στο Βρετανικό Κοινοβούλιο. Όμως το 1766, ως μέρος ενός συμβιβασμού μεταξύ βρετανικής κυβέρνησης και Αμερικανών αποίκων, ο Πιτ αποδέχεται εκπροσώπους των 13 αμερικανικών αποικιών στο κοινοβούλιο παραχωρώντας έτσι «φορολογία με δίκαιη αντιπροσώπευση». Η βασικότερη αιτία της Αμερικανικής Επανάστασης δεν υπάρχει πια και η ιστορία εξελίσσεται διαφορετικά με τις αμερικανικές αποικίες να παραμένουν πιστά μέλη της Βρετανικής Κοινοπολιτείας. Επιπλέον, στη δεκαετία του 1770 οι ζυμώσεις που προκαλούνται λόγω της συμμετοχής των Αμερικανών αποίκων στο Βρετανικό Κοινοβούλιο έχουν ως αποτέλεσμα την θέσπιση κανόνων που εξασφαλίζουν την δικαιότερη πολιτική αντιπροσώπευση του βρετανικού λαού.

Στις αρχές του 19ου αιώνα, η Βρετανική Αυτοκρατορία ελέγχει το ανατολικό μέρος της Βόρειας Αμερικής, οι Ισπανοί τις κεντρικές και νοτιοδυτικές περιοχές και οι Ρώσοι την Αλάσκα και τμήματα του σημερινού δυτικού Καναδά. Με βάση αυτή την ισορροπία δυνάμεων, είναι αναπόφευκτη η «διάχυση» των πολέμων του Ναπολέοντα και στην Αμερική. Το 1807 ο Ναπολέων κατακτά την Ισπανία και οι Βρετανοί εισβάλλουν στις ισπανικές κτήσεις της Αμερικής δυτικά του Μισισιπή. Έτσι ξεκινά ο Βορειοαμερικανικός Ναπολεόντειος Πόλεμος. Οι Γάλλοι αναγκάζονται να αποστείλουν πολύτιμες δυνάμεις στο αμερικανικό μέτωπο. Όμως η ήττα τους είναι αναπόφευκτη στο αμερικανικό μέτωπο. Η ήττα του Ναπολέοντα έχει ως αποτέλεσμα την εδαφική επέκταση της Βρετανικής Αμερικής. Το 1810 οι Βρετανοί αγοράζουν τα ρωσικά εδάφη της Αμερικής και η Βρετανική Αμερική μεγαλώνει σε έκταση. Περαιτέρω ανακατατάξεις έχουν ως αποτέλεσμα έναν ισπανοβρετανικό πόλεμο και κατάληψη του Τέξας και της Καλιφόρνιας.

Παράλληλα εκδηλώνονται επαναστάσεις στις ισπανικές κτήσεις της Λατινικής Αμερικής. Οι ντόπιοι ζηλεύουν το βρετανικό δημοκρατικό σύστημα που εξασφαλίζει ισότητα και απεχθάνονται το δικό τους ημι-φεουδαλικό σύστημα που διαιωνίζει τις ανισότητες. Οι ισπανικές κτήσεις, από το Μεξικό μέχρι το Περού, αποτινάζουν τον ισπανικό ζυγό. Τις επόμενες δεκαετίες, πολλές απ’ αυτές θα προσχωρήσουν στη Βρετανική Αμερική, η οποία καταλαμβάνει πλέον το μεγαλύτερο μέρος της Αμερικής –βόρειας και νότιας.

Διαθέτοντας το βιομηχανικό οπλοστάσιο και τους πόρους της Βρετανικής Αμερικής, οι Άγγλοι παγιώνουν την κυριαρχία τους σε μεγάλο μέρος της υφηλίου, μην διστάζοντας να προχωρούν σε στρατιωτικές επεμβάσεις όπου κρίνουν ότι είναι απαραίτητο. Στα μέσα του 19ου αιώνα οι αντιπαλότητες και οι κίνδυνοι που δημιουργούν οι νέες συνθήκες της Βιομηχανικής Επανάστασης στην Ευρώπη, φέρνουν προς στιγμή αντιμέτωπες τη Βρετανία με τη Γερμανία. Όμως μια σειρά διαπραγματεύσεων μεταξύ του Βρετανού πρωθυπουργού Ντισραέλι και του Γερμανού καγκελάριου Μπίσμαρκ οδηγούν στην εκτόνωση της κρίσης. Η Βρετανία θα αποκηρύξει φιλοδοξίες κυριαρχίας στην ηπειρωτική Ευρώπη ενώ η Γερμανία θα αποκηρύξει τις φιλοδοξίες για μια παγκόσμια αυτοκρατορία. Έτσι διαμορφώνεται ένα δίπολο ισχύος που χαρακτηρίζει ολόκληρο τον 20ο αιώνα. Το 1917 οι δυο υπερδυνάμεις συνεργάζονται βοηθώντας τον Ρώσο πρόεδρο Αλεξάντρ Κερένσκι να συντρίψει την εξέγερση των Μπολσεβίκων.

Ο 20ος αιώνας χαρακτηρίζεται από ειρήνη και ισορροπία. Όμως οι πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες διαφέρουν πολύ από εκείνες που επικρατούσαν διακόσια χρόνια πριν. Έτσι έρχεται η στιγμή που η Βρετανική Αμερική θα ζητήσει την ανεξαρτησία της. Το «διαζύγιο» είναι βελούδινο και η διακήρυξη της ίδρυσης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής ως ανεξάρτητο κράτος, αλλά με ισχυρούς δεσμούς με τη Βρετανία, υπογράφεται στην Ουάσινγκτον στις 4 Ιουλίου 1976…


291 views
bottom of page