top of page

Τι θα γινόταν εάν... ...H Απόβαση στη Νορμανδία είχε αποτύχει;

Κι αν τα πράγματα δεν είχαν γίνει όπως έγιναν; Η ερώτηση ίσως φαίνεται ηλίθια, αλλά από κάτι τέτοιες ερωτήσεις ξεκίνησε και η Θεωρία της Σχετικότητας. Άραγε τι θα δούμε αν ανοίξουμε κάποιες πόρτες πίσω από τις οποίες κρύβονται εναλλακτικές επιλογές και εκβάσεις ιστορικών γεγονότων;


Η Επιχείρηση Overlord, το κωδικό όνομα για την εισβολή των Συμμάχων στη Δυτική Ευρώπη προκειμένου να κατατροπωθεί η ναζιστική Γερμανία, ήταν η πλέον καλοσχεδιασμένη επίθεση του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου. Κλειδί της ήταν η Απόβαση στη Νορμανδία που είχε προγραμματιστεί για τις 6 Ιουνίου 1944. Η καλοκαιρία που επικρατούσε στις αρχές Ιουνίου σύντομα έδωσε τη θέση της στην επιδείνωση. Η Απόβαση στη Νορμανδία δεν μπορούσε να καθυστερήσει. Αν καθυστερούσε, οι Γερμανοί θα είχαν τη χρυσή ευκαιρία να ενισχύσουν τις θέσεις τους. Ευτυχώς για τους Συμμάχους, ένα «παράθυρο» καλοκαιρίας το πρωινό της 6ης Ιουνίου επέτρεψε την απόβαση –και ο πόλεμος πήρε ριζικά διαφορετική τροπή.

Αν όμως η Απόβαση στη Νορμανδία είχε αποτύχει; Κάτι τέτοιο ήταν πολύ εύκολο να γίνει. Το μόνο που θα χρειαζόταν ήταν να συνεχιστεί η κακοκαιρία, πράγμα που ήταν πιθανότατο. Οι μετεωρολογικές προβλέψεις της εποχής ήταν εξαιρετικά ριψοκίνδυνες. Κάλλιστα θα μπορούσαν να πέσουν έξω. Άλλωστε η τελική απόφαση για να δοθεί το «πράσινο φως» για την απόβαση ελήφθη βάσει διαίσθησης. Έτσι ο στρατιωτικός ιστορικός Στίβεν Αμπρόουζ εκπόνησε ένα εναλλακτικό σενάριο –με τρομακτική έκβαση.

Η κακοκαιρία συνεχίστηκε και την 6η Ιουνίου. Ο στρατηγός Αϊζενχάουερ δεν μπορούσε να ακυρώσει την επιχείρηση. Αν την ακύρωνε η επόμενη ευκαιρία (με βάση τις συνθήκες της παλίρροιας), θα ήταν η 19η Ιουνίου, ημερομηνία ανεπίτρεπτα καθυστερημένη. Έτσι δόθηκε εντολή να ξεκινήσει η επιχείρηση.

Η Απόβαση στη Νορμανδία αποδείχθηκε μία από τις χειρότερες ήττες των Συμμάχων στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα αποβατικά βυθίζονταν από την τρικυμία ενώ όσοι στρατιώτες αποβιβάστηκαν είχαν καταβληθεί από τη ναυτία και το αξιόμαχό τους καταρρακώθηκε. Ταυτόχρονα θερίζονταν από τα γερμανικά πυρά. Λόγω της κακοκαιρίας η απόβαση δεν είχε αεροπορική κάλυψη, ούτε οι Σύμμαχοι μπόρεσαν να ρίξουν αλεξιπτωτιστές. Τα συμμαχικά πλοία βομβάρδισαν μεν τις γερμανικές θέσεις αλλά εξαιτίας της θαλασσοταραχής οι βολές τους ήταν σε μεγάλο ποσοστό άστοχες. Οι Γερμανοί από τα ασφαλή οχυρά τους κατάφεραν συντριπτικό πλήγμα στους Συμμάχους. Ακόμα χειρότερα, οι Σύμμαχοι δεν είχαν τη δυνατότητα να αποσύρουν όσες δυνάμεις είχαν ήδη αποβιβαστεί στη Νορμανδία –οι οποίες εξολοθρεύτηκαν ή συνελήφθησαν.



Ο Αϊζενχάουερ δεν είχε άλλη επιλογή από το να ακυρώσει το υπόλοιπο μέρος της επιχείρησης, να παραιτηθεί από αρχηγός του γενικού συμμαχικού επιτελείου και να ετοιμάσει μια επίσημη δήλωση με την οποία αναλάμβανε πλήρως την ευθύνη για την καταστροφή.

Οι Σύμμαχοι βρίσκονταν σε απόγνωση. Εξακολουθούσαν να διαθέτουν σημαντικές στρατιωτικές δυνάμεις συγκεντρωμένες στην Αγγλία, αλλά η επιχείρηση Overlord είχε χρειαστεί ένα χρόνο για να οργανωθεί. Δεν υπήρχε εφεδρικό σχέδιο. Η Νορμανδία ήταν η τέλεια επιλογή, αλλά όπως είχαν έρθει τα πράγματα, μια δεύτερη απόβαση εκεί ήταν αδύνατη.

Εξαιτίας της τραγωδίας στη Νορμανδία η κυβέρνηση Τσόρτσιλ κατέρρευσε. Η επόμενη κυβέρνηση δεν μπορούσε συνεχίσει τον πόλεμο με την ίδια ένταση, αλλά ούτε βεβαίως και να διαπραγματευτεί με το Χίτλερ. Η κατάσταση παρέμεινε σε τέλμα. Από την άλλη μεριά, οι Αμερικανοί έστρεψαν τις δυνάμεις τους στον Πόλεμο του Ειρηνικού.

Η αποτυχία στη Νορμανδία ήταν θείο δώρο για τους Γερμανούς. Ο Χίτλερ χρησιμοποίησε την ευκαιρία για να διασπάσει την έτσι κι αλλιώς παράταιρη και ευκαιριακή συμμαχία Στάλιν και Συμμάχων. Δεν ήταν καθόλου δύσκολο για τον Γκέμπελς και την προπαγάνδα των Ναζί να πείσουν το Στάλιν ότι οι καπιταλιστές φυλούσαν τις δυνάμεις τους για να πλήξουν τη Ρωσία μετά την ήττα της Γερμανίας. Ένα νέο γερμανο-σοβιετικό σύμφωνο ήταν πολύ κοντά στην υπογραφή. Και μετά, ο Στάλιν θα ήταν πολύ εύκολο να κυριέψει τη Γερμανία, και κατόπιν τη Γαλλία και την Ιταλία. Ο Ερυθρός Στρατός θα έφτανε μέχρι τη Μάγχη. Για τους Συμμάχους δεν θα μπορούσε να υπάρξει χειρότερο ενδεχόμενο.

Η επιλογή ήταν μόνο μία. Χωρίς χερσαίες δυνάμεις στη Δυτική Ευρώπη, οι Σύμμαχοι αποφάσισαν να εντείνουν όσο δεν έπαιρνε τις αεροπορικές επιδρομές στη Γερμανία. Οι βομβαρδισμοί που ξεκίνησαν το δεύτερο εξάμηνο του 1944 και συνεχίστηκαν και το πρώτο του 1945 ήταν σφοδρότατοι. Το αποκορύφωμα ήρθε τον Ιούνιο του 1945 όταν ελήφθη η μεγάλη απόφαση: οι ατομικές βόμβες που ετοιμάζονταν στο πλαίσιο του υπερμυστικού Σχέδιου Μανχάταν στην Αμερική, θα χρησιμοποιούνταν εναντίον της Γερμανίας.



Η πρώτη ατομική βόμβα εξερράγη πάνω από το Βερολίνο και η δεύτερη, λίγες μέρες μετά, πάνω από το Αμβούργο. Η ναζιστική ηγεσία εξολοθρεύτηκε στο πυρηνικό ολοκαύτωμα και η Γερμανία παραδόθηκε άνευ όρων. Μπροστά στην τρομερή επίδειξη δύναμη, ο Ερυθρός Στρατός ανέκοψε την πορεία του και το ενδεχόμενο κομμουνιστικής κυριαρχίας στη Δυτική Ευρώπη αποφεύχθηκε. Αλλά με τι κόστος… Στο μεταπολεμικό κόσμο, οι λέξεις Βερολίνο και Αμβούργο θα αποκτούσαν ένα τρομερό συνειρμικό περιεχόμενο –όπως σε έναν άλλο εναλλακτικό κόσμο οι λέξεις Χιροσίμα και Ναγκασάκι θα γίνονταν συνώνυμα της ανθρωποποίητης φρίκης…

82 views
bottom of page