top of page

Καλοκαίρι 2021: Πυρκαγιές και Ολυμπιάδα σε Μαυροκόκκινο Φόντο

Όπως όλοι ξέρουμε, η Ολυμπιάδα του Τόκιο για το 2020 πραγματοποιήθηκε τελικά το… 2021 –για την ακρίβεια από τις 23 Ιουλίου έως τις 8 Αυγούστου. Θα πρέπει να ήταν από τις πλέον ξενέρωτες και αδιάφορες Ολυμπιάδες ever. Ας όψεται βέβαια η κορωνοπαράνοια που έχει κατακλύσει την υφήλιο –και η οποία βέβαια είναι απλώς η πρώτη πράξη μιας σειράς «κβαντικών συμβάντων» που θα βιώσουμε, διότι όπως λέει κι η λαϊκή παροιμία, «μιας κορωνοπαράνοιας, μύριαι έπονται».


Την ημέρα που έγινε η τελετή λήξης της Ολυμπιάδας (8 Αυγούστου), ήταν η 76η επέτειος της ρίψης της ατομικής βόμβας στο Ναγκασάκι (της Ιαπωνίας φυσικά). Παρότι στο Τόκιο η ολυμπιακή φλόγα έσβησε, στο Ναγκασάκι συνέχισε να καίει. Γιατί; Επειδή η φλόγα από την Αρχαία Ολυμπία καίει διαρκώς εκεί από το 1984 τοποθετημένη σε έναν πανύψηλο βωμό, στο κέντρο του Πάρκου Ειρήνης της πόλης.


Στο μεταξύ, ενώ διεξάγονταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες, στη χώρα μας εκατοντάδες δασικές πυρκαγιές αποτέφρωσαν τεράστιες εκτάσεις. Είχε προηγηθεί ένα πολυήμερο κύμα αφόρητου καύσωνα.


Στην Αττική η πυρκαγιά ξεκίνησε στους πρόποδες της Πάρνηθας και επεκτάθηκε στη Βαρυμπόμπη, στο Τατόι και στο Φλαμπούρι. Στην βόρεια Εύβοια η πυρκαγιά κατέστρεψε 600.000 στρέμματα, κάτι που την καθιστά την πλέον καταστρεπτικότερη στην νεότερη ελληνική ιστορία (το 2007 οι φωτιές στην Ηλεία είχαν κάψει 440.000 στρέμματα).


Στις 3 Αυγούστου, ξεκίνησε φωτιά έξω από τον οικισμό της Βαρυμπόμπης στην Αττική η οποία επεκτάθηκε. Συνολικά, έγιναν στάχτη 12.500 στρέμματα δάσους, ενώ δεκάδες σπίτι υπέστησαν σοβαρές ζημιές. Σύμφωνα με τις ενδείξεις, η φωτιά στη Βαρυμπόπη ξεκίνησε από μια περιοχή βορείως του αεροδρομίου του Τατοΐου, η οποία ονομάζεται… Φλόγα.


Παράλληλα, μεγάλη πυρκαγιά ξέσπασε στην Ηλεία, απειλώντας τον αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας Ολυμπίας, όπου βεβαίως διεξάγονταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες στην αρχαιότητα κι όπου βεβαίως ξεκινά το ταξίδι της παραδοσιακά η Ολυμπιακή Φλόγα. Η οποία φυσικά, ενώ οι πυρκαγιές μαίνονταν στην Ολυμπία, έκαιγε στην Ολυμπιάδα του Τόκιο.


Στην πυρκαγιά της Αττικής κάηκε και ο δημοφιλής Ιππικός Όμιλος της Βαρυμπόμπης. Ευτυχώς, με συντονισμένες προσπάθειες της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ιππασίας και συνδρομή πολλών άλλων, οι ιππικοί όμιλοι εκκενώθηκαν από τα άλογα τα οποία μεταφέρθηκαν σώα και αβλαβή στο… Ολυμπιακό Κέντρο Ιππασίας (Μαρκόπουλο). Στην πυρκαγιά της Αττικής, επλήγη σοβαρά και η Ιππο-κράτειος Πολιτεία. Κινδύνεψε και το Ολυμπιακό Χωριό


Η Αεροπορική Βάση Δεκέλειας (Τατοΐου) απειλήθηκε κι αυτή, και συγκεκριμένα η 359 Μοίρα Αεροπορικής Εξυπηρέτησης Δημοσίων Υπηρεσιών (ΜΑΕΔΥ) η οποία βρίσκεται βορείως του αεροδρομίου. Η Μοίρα καλύπτει εδώ και πολλά χρόνια τις απαιτήσεις των δημοσίων υπηρεσιών σε αποστολές αεροπυρόσβεσης αλλά και αεροψεκασμού. Μια πυρκαγιά λοιπόν που απειλεί... πυροσβεστικά αεροσκάφη, τα οποία είναι και επιφορτισμένα με ρόλο… ψεκασμού (μιας λέξης που έχει γίνει πολύ της μόδας τους τελευταίους μήνες, για γνωστούς λόγους).



Στο μεταξύ στις 2 Αυγούστου, μια μέρα πριν ξεσπάσει η πυρκαγιά της Βαρυμπόπης, καταγράφηκε θερμοκρασία 46,3 βαθμών στην Μακρακώμη Φθιώτιδας. Η καταγραφή αυτή αποτελεί και την μεγαλύτερη θερμοκρασία που έχει καταγράψει ιστορικά το δίκτυο μετεωρολογικών σταθμών του Αστεροσκοπείου Αθηνών. Η Μακρακώμη μέχρι το 1916, ονομαζόταν… Βαρυμπόπη.



Η πυρκαγιά εξαπλώθηκε στην περιοχή των βασιλικών κτημάτων στο Τατόι και προκάλεσε μεγάλες καταστροφές, απειλώντας τα ίδια τα Βασιλικά Ανάκτορα. Κι όλα αυτά επί κυβέρνησης ενός απογόνου του Ελευθέριου Βενιζέλου, του ιστορικού και άσπονδου εχθρού της βασιλείας. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, πατέρας του σημερινού πρωθυπουργού, ήταν μικρανεψιός του Ελευθερίου Βενιζέλου. Ο παππούς του, Κωνσταντίνος, είχε παντρευτεί την αδελφή του Βενιζέλου και γιος τους ήταν ο Κυριάκος, παππούς του σημερινού πρωθυπουργού.


Ο Αριστομένης Μητσοτάκης, αδελφός του παππού Κωνσταντίνου, υπηρέτησε προπολεμικά ως υπουργός Εθνικής Οικονομίας στην κυβέρνηση του Αλέξανδρου Παπαναστασίου και ως αντιπρόεδρος της Βουλής. Κάντε μια σημείωση στο όνομα του Παπαναστασίου.


Δεν ήταν η πρώτη φορά που το Τατόι παραδινόταν στις φλόγες. Πολύ καταστρεπτικότερη πυρκαγιά ήταν εκείνη του 1916, η οποία σηματοδότησε και το τέλος της «χρυσής εποχής» των βασιλικών κτημάτων, καθώς κάηκε το μεγαλύτερο μέρος του δάσους, οι ανακτορικοί στάβλοι, ο ναός του Προφήτη Ηλία, το μουσείο, καθώς και το παλιό ανάκτορο.


Κάηκαν επίσης κατά εκατοντάδες τα ελάφια που ο βασιλιάς Γεώργιος είχε εισαγάγει από την Ουγγαρία. Το πρωί της 6ης Αυγούστου 2021, και ενώ μαινόταν η πυρκαγιά στο Τατόι, η ελληνική ομάδα πόλο νίκησε την αντίστοιχη της Ουγγαρίας με σκορ 9-6 προκρινόμενη για τον τελικό (όπου έχασε από τη Σερβία).


Ο διεθνής πολίστας, Αλέξανδρος Παπαναστασίου αγωνιζόταν με την εθνική πόλο κερδίζοντας την πρόκριση για τον τελικό. Την ίδια ώρα στην Εύβοια το σπίτι του τυλίγονταν στις φλόγες. Την σχετική ανάρτηση έκανε ο πατέρας του αθλητή, πρώην πολίστας ο ίδιος, που είδε το σπίτι της οικογένειας στην Αγία Άννα στην Εύβοια να γίνεται παρανάλωμα.


Ο πολιτικός Αλέξανδρος Παπαναστασίου (1876-1936), ηγέτης του φιλελεύθερου χώρου, υπουργός σε πολλές κυβερνήσεις και δύο φορές πρωθυπουργός έγινε ο ιδρυτής του πολιτεύματος της αβασίλευτης δημοκρατίας στην Ελλάδα τον Μάρτιο του 1924. Και είχε φυσικά και τον Αριστομένη Μητσοτάκη υπουργό Εθνικής Οικονομίας, όπως είδαμε.


Η πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης τον Αύγουστο του 1917 ήταν ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα που σημάδεψαν την ιστορία της πόλης. Μέσα σε 32 ώρες έκαψε 9.500 σπίτια και άφησε άστεγα πάνω από 70.000 άτομα. Ξεκίνησε από ένα σπίτι προσφύγων στην οδό Ολυμπιάδος 3, στη συνοικία Μεβλανέ μεταξύ του κέντρου και της Άνω Πόλης.


Ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου, τότε υπουργός Συγκοινωνιών θέσπισε επιτροπή για την εκπόνηση ρυμοτομικού σχεδίου. Αυτό δεν εφαρμόστηκε πλήρως αλλά αποτέλεσε μεγάλη βελτίωση σε σχέση με την πρωτύτερη κατάσταση της πόλης, δίνοντάς της σύγχρονη ρυμοτομία και όψη.


Α, ναι, και 3 Αυγούστου, ημέρα του ξεσπάσματος της πυρκαγιάς στη Βαρυμπόπη είναι και του Αγίου Ολυμπίου, μεγαληχαρητου…


Τα βασιλικά κτήματα στο Τατόι αποτεφρώθηκαν 11 μέρες μετά την 47η επέτειο της αποκατάστασης της Δημοκρατίας. Είχαν περάσει δηλαδή 47 χρόνια από το (κατοπτρικό) 19-74. Άλλωστε το 11 είναι άθροισμα του 4+7 (ή 7+4), ένας αριθμός που σχετίζεται με το θάνατο, την καμπαλιστική Πύλη του Ντάαθ (και κάμποσα άλλα πράγματα).


Άλλωστε η βασιλεία καταργήθηκε με το δημοψήφισμα του 1974. Λίγους μήνες πριν, είχαμε και την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, με το νησί στο βόρειο τμήμα του να κοκκινίζει, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Σαράντα επτά χρόνια αργότερα, η τρομερή πυρκαγιά που ξέσπασε στην Εύβοια είχε ως αποτέλεσμα να κοκκινίσει κυριολεκτικά και μεταφορικά το βόρειο κομμάτι του νησιού.


Άλλωστε πρωτεύουσα της Εύβοιας είναι η Χαλκίδα. Η Κύπρος –σύμφωνα με μια εκδοχή- πήρε το όνομά της από την λατινική λέξη για τον χαλκό (Cuprum)


Στο μεταξύ, το 5ο Εναλλακτικό Κάμπινγκ της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ έλαβε χώρα σε κάμπινγκ στις Ροβιές της βόρειας Εύβοιας από τις 28 Ιουλίου έως τις 3 Αυγούστου. Λίγο μετά τη λήξη, οι Ροβιές φιγούραραν στα δελτία ειδήσεων λόγω του ξεσπάσματος της τρομακτικής πυρκαγιάς –κάτι που ώθησε ορισμένους να διατυπώσουν συνωμοσιολογικές θεωρίες.


Στο μεταξύ ένα περιστατικό το οποίο τα ΜΜΕ ουσιαστικά «περιφρόνησαν» σημειώθηκε τα ξημερώματα της Τετάρτης 28 Ιουλίου, στη Νέα Φιλαδέλφεια. Οργανωμένη ομάδα οπαδών του Ολυμπιακού επιτέθηκε απρόκλητα σε οποιονδήποτε βρισκόταν μέσα στο Άλσος της Νέας Φιλαδέλφειας (που είναι φυσικά η έδρα της ΑΕΚ). Οι οπαδοί έβαλαν φωτιές, έσπασαν ό,τι βρήκαν στο πέρασμά τους και έφυγαν ανενόχλητοι.



Κι όπως μου εντόπισε ο αγαπητός φίλος και πολύτιμος συνεργάτης Γιώργος Ζαφειρίου, αυτή η "πυροδότηση συμπλοκής" μεταξύ Ολυμπιακών και Αεκτζήδων έλαβε χώρα πέντε μέρες μετά την έναρξη της Ολυμπιάδας αλλά και μια βδομάδα πριν την έναρξη της πυρκαγιάς που σάρωσε μεταξύ άλλων Ολυμπιακό Χωριό αλλά και Θρακομακεδόνες, όπου βρίσκεται το προπονητήριο της ποδοσφαιρικής ομάδας της ΑΕΚ. Η «πυροδότηση» έγινε φυσικά μέσα στο άλσος, που είναι βεβαίως δάσος. Ό,τι δηλαδή έγινε παρανάλωμα του πυρός μια βδομάδα μετά. Κι ας μην ξεχνάμε ότι το κόκκινο (Ολυμπιακός) και το κίτρινο (ΑΕΚ) είναι τα αρχετυπικά χρώματα της φωτιάς.


Η 28η Ιουλίου είναι η γιορτή της Ειρήνης Χρυσοβαλάντου, η οποία έζησε το δεύτερο μισό του 9ου και τις αρχές του 10ου αιώνα. Σημαντικός ναός της στην Αθήνα βρίσκεται στην Λυκόβρυση, απέναντι από το Τατόι (σχεδόν 3 χλμ απόσταση). Αλλά και στις Ροβιές της Εύβοιας βρίσκεται μεγάλο μοναστήρι της με πανελλαδική φήμη.


Αγιολογικά, είναι συνδυασμένη με τρία μήλα από τον Παράδεισο που της προσέφερε ένας άγγελος. Η Αγία Ειρήνη Χρυσοβαλάντου θα μπορούσε και να ιδωθεί ως «αντικατοπτρισμός» της θεάς Έριδας, η οποία πέταξε το μήλο των Εσπερίδων σαν ποδοσφαιρική μπάλα στα πόδια των θεαινών, προκαλώντας φυσικά διχόνοια και πυροδοτώντας ουσιαστικά τον Τρωικό Πόλεμο.


Άλλωστε Ειρήνη και Έρις συγγενεύουν γραμματολογικά, αλλά είναι και αντίθετες έννοιες εννοιολογικά. Σαν τη βασιλεία με τη δημοκρατία ένα πράμα… Coincidentia oppositorum όπως λένε και στην Αλχημεία.


Στο μεταξύ, το «μήλο» έπαιξε στην επικαιρότητα όταν στις 12 Αυγούστου, στον επίλογο των πυρκαγιών, η βρετανική θαλαμηγός Akvitannia βυθίστηκε στα ανοιχτά της Μήλου. Ευτυχώς οι 18 επιβαίνοντες μεταφέρθηκαν σώοι και αβλαβείς στο λιμάνι του Αδάμαντα, Μερικές μέρες πριν, οι πυρκαγιές είχαν καταστρέψει πολλά σπίτια στις Αδάμες, στην περιοχή του Τατοΐου.


Επιστρέφοντας στην Αγία Ειρήνη, αυτή σχετίζεται και με ένα ενδιαφέρον θαύμα. Τις νύχτες, στεκόταν έξω από το κελί της και προσευχόταν. Μία βραδιά, μια άλλη μοναχή είδε τα δύο πανύψηλα κυπαρίσσια, τα οποία ορθώνονταν αριστερά και δεξιά στην είσοδο του Καθολικού, λύγιζαν μπροστά στην προσευχόμενη αγία σαν να την προσκυνούσαν και η ίδια η Ειρήνη δεν πάταγε στη γη αλλά αιωρούνταν ένα μέτρο πάνω από το έδαφος. Τα κυπαρίσσια ήρθαν στην επικαιρότητα με αφορμή τις καταστρεπτικές πυρκαγιές, επειδή θεωρούνται «άφλεκτα» και μπορούν να χρησιμεύσουν ως ανασχετικό «όπλο» εναντίον της εξάπλωσης των πυρκαγιών σε πευκοδάση…


Στις Ροβιές, βρίσκεται επίσης το μεγάλης φήμης μοναστήρι του Οσίου Δαβίδ, ο οποίος καταγόταν από ένα χωριό της Αταλάντης, την Γαρδινίτσα, νυν... Κυπαρίσσι.


Και last but not least, που λένε και στα Νεοελληνικά, σύμφωνα με το μύθο το κυπαρίσσι οφείλει την ονομασία του στον Κυπάρισσο από την Κω τον οποίο ο θεός Απόλλων μεταμόρφωσε σε δέντρο έτσι ώστε να παραμείνει αθάνατος, μαζί και η θλίψη του μετά από το θάνατο του αγαπημένου του ελαφιού.


Α, ναι, και τηλεόραση να βλέπετε! Ιδίως τώρα που έρχεται φθινόπωρο. Μόνο έτσι θα ξεχωρίσει περισσότερο η ήρα από το σιτάρι.


1,181 views
bottom of page