Από το Αρεσίμπο στον Τοξότη: Ρέκβιεμ για μια Αστροπύλη

Θα προσέξατε τώρα τελευταία τους περίεργους μονόλιθους που ξεφυτρώνουν εδώ κι εκεί (Γιούτα, Καλιφόρνια, Ρουμανία) σαν περίεργα καλλιτεχνικά πρότζεκτ (ή κάτι άλλο). Ίσως θυμάστε και εκείνον τον άλλο «Μονόλιθο» που ξεπρόβαλλε στο λιμάνι της πολύπαθης Βηρυτού το περασμένο καλοκαίρι, και για το οποίο είχα αναφερθεί εκτενώς εδώ σε σχέση με κάποιους άλλους μονόλιθους, φανταστικούς και πραγματικούς. Αρχέτυπο φυσικά είναι ο περίφημος Μονόλιθος στο «2001 Οδύσσεια του Διαστήματος» ο οποίος λειτουργούσε τόσο ως «μηχανή» όσο κι ως διαστρική πύλη, τόσο στην ταινία αυτή, όσο και στην συνέχειά της («2010: The Year WeMadeContact”)

Την 1η Δεκεμβρίου κατέρρευσε το ιστορικό ραδιοτηλεσκόπιο στο Αρεσίμπο του Πουέρτο Ρίκο. Η βάρους 900 τόνων πλατφόρμα έπεσε στο κοίλο κάτοπτρο. Το ραδιοτηλεσκόπιο είχε ήδη υποστεί μεγάλες ζημιές λόγω παλαιότητας κι είχε τεθεί εδώ και καιρό εκτός λειτουργίας. Στις 19 Νοεμβρίου οι αρχές απαγόρευσαν την πρόσβαση σε αυτό λόγω της επικινδυνότητάς του. Το βίντεο της κατάρρευσης είναι εντυπωσιακό:

Το ραδιοτηλεσκόπιο είχε γίνει γνωστό χάρη στην έρευνα για εξωγήινη νοημοσύνη (SETI-Search for ExtraterrestrialIntelligence) που στη δεκαετία του 1970 λεγόταν CETI (CONTACT with Extraterrestrial Intelligence). Κοντολογίς ήταν τρόπον τινά μια «πύλη» μέσω της οποίας οι επιστήμονες έλπιζαν ότι θα έρθουν σε επαφή με εξωγήινους πολιτισμούς, είτε ανιχνεύοντας σήματά τους, είτε εκπέμποντας αντίστοιχα σήματα προς αυτούς.

Το ραδιοτηλεσκόπιο έγινε γνωστό στο ευρύ κοινό τόσο το φιλμ «Contact» με τη Τζόντι Φόστερ (1997) όσο και από το «Goldeneye» με το Τζέιμς Μποντ (1995). Το δεύτερο φιλμ έκανε πρεμιέρα στην Αμερική στις 19 Νοεμβρίου 1995.

Η κατάρρευση του ραδιοτηλεσκοπίου θυμίζει αρκετά την ανατίναξη της "Μηχανής" με την οποία η Τζόντι Φόστερ θα επιχειρούσε ένα αλληλοδιαστατικό διαστρικό ταξίδι στο «Contact». Η «Μηχανή» (που είχε κατασκευαστεί κατόπιν μυστηριωδών οδηγιών εκ μέρους κάποιων αθέατων εξωγήινων) δεν ήταν διαστημόπλοιο ή εξέδρα εκτόξευσης, αλλά μια συσκευή διάνοιξης αλληλοδιαστατικής πύλης.

Δηλαδή κάτι σαν τον Μονόλιθο του «2001» ένα πράμα…

Στο μεταξύ, ο πρώτος μονόλιθος (στο δικό μας κόσμο) εντοπίστηκε στις 18 Νοεμβρίου στη Γιούτα των ΗΠΑ.

Εκεί ακριβώς που στο φιλμ «Contact» εντοπίστηκε και ο φανατικός ψυχάκιας που ανατίναξε τη «Μηχανή».

Στο μεταξύ, ο μονόλιθος της Γιούτα εξαφανίστηκε μυστηριωδώς λίγο καιρό αργότερα. Στη θέση του είχε στηθεί μια μικρή πυραμίδα από πέτρες, ενώ το τριγωνικό καπάκι του είχε απομείνει εκεί, σχηματίζοντας τρόπον τινά, μια μικρή γυαλιστερή πυραμίδα.

Το διήγημα του Άρθουρ Κλαρκ πάνω στο οποίο βασίστηκε τόσο το μυθιστόρημα όσο και το σενάριο της ταινίας «2001-Οδύσσεια του Διαστήματος» ήταν το “The Sentinel” (1948) στο οποίο αστροναύτες ανακαλύπτουν μια γυαλιστερή πυραμίδα στη Σελήνη, την οποία είχαν αφήσει εκεί εξωγήινοι επισκέπτες πριν από εκατομμύρια χρόνια.

Η κατασκευή του ραδιοτηλεσκοπίου του Αρεσίμπο ξεκίνησε το 1960, και ολοκληρώθηκε το 1963. Το ραδιοτηλεσκόπιο ήταν το μεγαλύτερο του είδους του στον κόσμο μέχρι το 2016, οπότε το ξεπέρασε το Five-hundred-meter Aperture Spherical Telescope (FAST) που κατασκευάστηκε στην Κίνα. Από εκεί όπου ξεκίνησε η μεγάλη περιπέτεια της πανδημίας, βεβαίως βεβαίως.

Την 1η Δεκεμβρίου, και ενώ κατέρρεε το Αρεσίμπο, προσσεληνώθηκε το κινεζικό αυτόματο σκάφος Chang'e 5 με σκοπό τη μεταφορά στη Γη δείγματος σεληνιακού εδάφους. Η αποστολή θα είναι η πρώ