Ο Ψυχοπομπός, η Μεγάλη Μήτηρ κι ο Ποικιλόμυθος
Παλιά, στις εισόδους των κινηματογράφων υπήρχαν ταμπλώ πάνω στα οποία ήταν καρφιτσωμένες φωτογραφίες με κάποιες από τις εντυπωσιακότερες σκηνές της ταινίας που προβαλλόταν. Μια κινηματογραφική ταινία έχει εκατομμύρια καρέ, αλλά μερικά από αυτά αρκούσαν για να λειτουργήσουν ως «teaser” για τον περαστικό που θα δελεαζόταν αρκούντως για να πληρώσει το εισιτήριο και να δει την ταινία.
Αυτό μπορεί να λειτουργούσε ικανοποιητικά για τους ιδιοκτήτες των κινηματογραφικών αιθουσών. Όμως η παράθεση ορισμένων «ενσταντανέ» δεν μπορεί με τίποτα να αντικαταστήσει την κινηματογραφική ταινία, όσο εντυπωσιακά και να είναι αυτά.
Το πρόβλημα με το δρόμο της έρευνας που ακολουθώ, είναι πως τα κείμενα που αναρτώ εδώ κατά καιρούς, όσο λεπτομερή και να είναι, αποτελούν απλώς «ενσταντανέ» της Μορφοδιάταξης. Ακόμα περισσότερο, η Μορφοδιάταξη αυτή είναι ρευστή –δεν μοιάζει με κανένα τρόπο με μια κινηματογραφική ταινία η οποία είναι πολύ συγκεκριμένη και καθορισμένη.
Τα κείμενα αυτά είναι απλά «φωτογραφικά στιγμιότυπα» των συννέφων μιας αέναα εξελισσόμενης και μεταβαλλόμενης καταιγίδας. Κι αυτό είναι μια πολύ στοιχειώδης (και ανεπαρκής) περιγραφή.
Βέβαια, τα «στιγμιότυπα» αυτά, έχουν κάτι που δεν διαθέτουν τα στιγμιότυπα μιας κινηματογραφικής ταινίας: εμπεριέχουν ολόκληρη την ταινία, μοιάζοντας σαν κομμάτια ενός ολογράμματος!
Στο προηγούμενο άρθρο είχα επιχειρήσει να σκιαγραφήσω τη Μορφοδιάταξη των τεκταινομένων (σε διάφορα επίπεδα). Είχα αναφερθεί σε αρχαιοελληνικούς θεούς και θεές και τα σύμβολά τους και σε άλλα σχετικά. Το καλοκαίρι που μας πέρασε τα σύμβολα αυτά ήταν πανταχού παρόντα και διαρκώς αλληλεπιδρώντα. Για διάφορους λόγους που είναι δύσκολο να τους εξηγήσω με λίγα λόγια, ξεχώρισα τρία βασικά περιστατικά που αφορούν τραγωδίες. Τα περιστατικά αυτά είναι «ολογραμματικές ψηφίδες» της ευρύτερης Μορφοδιάταξης.
Το απόγευμα της Δευτέρας, 13 Ιουνίου 2022, η 36χρονη Τζανετίνα Δέτση ετοιμαζόταν να αναχωρήσει από το σπίτι της στην οδό Αττάλου 5, στο Παγκράτι, μαζί με τα δυο της παιδιά, για τη Νάξο, την ιδιαίτερη πατρίδα της, όπου την περίμενε ο άντρας της. Η Τζανετίνα βρισκόταν στο αυτοκίνητο μαζί με τα δυο παιδιά της, ηλικίας 2 και 11 ετών, και μια θεία της, όταν συνειδητοποίησε ότι είχε ξεχάσει μια τσάντα των παιδιών. Έτσι βγήκε από το αμάξι και ανέβηκε στο διαμέρισμά τους, στον 3ο όροφο της πολυκατοικίας για να την πάρει.
Φτάνοντας στην πόρτα του διαμερίσματος, για κάποιον λόγo δεν μπορούσε να την ξεκλειδώσει. Αγχωμένη, χτύπησε το κουδούνι της γειτόνισσας και την παρακάλεσε να βγει στο μπαλκόνι της και να περάσει στο δικό της. Ήταν κάτι που είχε κάνει και στο παρελθόν, χωρίς πρόβλημα.
Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ, η κόρη της γειτόνισσας του διπλανού διαμερίσματος, προσπάθησε να την αποτρέψει. «Από τη δική μου τη βεράντα, για να πας στην άλλη, έπρεπε να δρασκελίσεις ένα μέτρο για να βγεις από τη δική μου τη βεράντα, με το ένα πόδι να πας στο άλλο πόδι… Μπορεί να πηδήξει μια γυναίκα με φουστάνι και σαγιονάρες; Μπορεί να πηδήξει στο ένα μέτρο;», τόνισε.
Παρόλα αυτά, η Τζανετίνα δεν την άκουσε. Ένα κομμάτι της άκρης του μπαλκονιού μαζί με το μάρμαρο υποχώρησε, με αποτέλεσμα η γυναίκα να πέσει στο κενό από ύψος 15 μέτρων. Το χέρι της κρατούσε σφιχτά η κόρη της γειτόνισσας. Τη στιγμή που η 36χρονη έπεφτε, η ίδια γλίτωσε από θαύμα, καθώς για κλάσματα δευτερολέπτου κατάφερε να κρατηθεί και να μην παρασυρθεί κι αυτή στο κενό.
Η άτυχη Τζανετίνα κατάγονταν από το Δαμαριώνα Νάξου, ήταν διαιτολόγος και είχε εργαστεί στη Νάξο, αλλά και στην Αθήνα στο μαιευτήριο ΙΑΣΩ.
Ας δούμε τώρα ορισμένα άλλα στοιχεία, προσπαθώντας να ιχνηλατήσουμε διαδρομές και νήματα.
Η Νάξος, τόπος καταγωγής της άτυχης Τζανετίνας, είναι ένα νησί στο οποίο ένα από τα χαρακτηριστικότερα αρχαιολογικά αξιοθέατα είναι η περίφημη «Πορτάρα». Η Πορτάρα είναι η τεράστια μαρμάρινη πύλη ενός εκατόμπεδου ναού που ξεκίνησε να χτίζεται τον 6ο πΧ αιώνα, προς τιμήν του Απόλλωνα. Ο ναός επρόκειτο να είναι ισάξιος σε μέγεθος και λαμπρότητα με εκείνο του Ολυμπίου Διός στην Αθήνα, αλλά έμεινε ημιτελής και το μοναδικό τμήμα του που σώζεται μέχρι σήμερα είναι η «Πορτάρα». Μια «Πύλη» δηλαδή. Βλέπουμε ήδη την σύνδεση με τον Απόλλωνα, αλλά και το Δία.
Στη Νάξο υπάρχει το ψηλότερο βουνό των Κυκλάδων, ο Ζας (=Δίας). Σύμφωνα με μια μυθολογική εκδοχή ο Δίας κατέφθασε εδώ σε βρεφική ηλικία, προκειμένου να σωθεί από την οργή του πατέρα του, Κρόνου. Η λατρεία του πραγματοποιούνταν στην κορυφή του βουνού, γνωστή και ως «Μύτη του Ζα». Με την λατρεία του Δία συνδέεται και το σπήλαιο του Ζα, σε υψόμετρο 600 μέτρων, ένα από τα πιο εντυπωσιακά φυσικά αξιοθέατα του νησιού. Μια αψιδωτή πύλη ύψους 2,5 μέτρων οδηγεί στο εντυπωσιακό εσωτερικό του, το οποίο αποτελείται από αίθουσες μήκους 115 μέτρων και πλάτους 75 μέτρων.
Υπόψιν ότι και η Πορτάρα ορθώνεται σε ένα μικρό νησάκι το οποίο γεφυρώθηκε με ένα μικρό «διάδρομο» με τη Νάξο το 1919.
Απόλλων - Νάξος – Δίας – Κρόνος – Πύλη. Και για τον Απόλλωνα σας παραπέμπω σε όλα όσα έγραψα στο προηγούμενο άρθρο μου εδώ
Η Τζανετίνα πήρε το ρίσκο να πηδήξει στο μπαλκόνι της επειδή δεν μπορούσε να ανοίξει την πόρτα (= πύλη) του σπιτιού της. Επιχείρησε δηλαδή να «γεφυρώσει» το χάσμα. Πήρε την απόφαση αυτή επειδή προφανώς βιαζόταν, επειδή την πίεζε ο χρόνος (= Κρόνος). Κι έτσι έπεσε στο κενό από τον τρίτο όροφο (το 3 είναι ο μαγικός αριθμός του Κρόνου).
Ο θάνατος της άτυχης Τζανετίνας, σημειώθηκε στην οδό Αττάλου 5. Υποθέτω πως η οδός πήρε το όνομά της από τον Άτταλο της Περγάμου (υπήρξαν διάφοροι Άτταλοι) ο οποίος έχτισε την περίφημη Στοά του Αττάλου στην Αθήνα, το 2ο αι πΧ. Ο Άτταλος κληροδότησε το θρόνο του στον ανιψιό του, Άτταλο Γ΄ τον Φιλομήτορα.
Τώρα... η οδός Αττάλου στο Παγκράτι είναι πολύ κοντά στην οδό Αμήτορος. Η άτυχη 36χρονη είχε 2 παιδιά τα οποία φυσικά έμειναν "α-μήτορα", χωρίς μητέρα…
Ο Αμήτωρ ήταν αρχαίος ποιητής και κιθαρωδός από την Κρήτη. Θεωρείται ως ο πρώτος στην ιστορία κιθαριστής της Κρήτης, από τον οποίο οι ομότεχνοί του έλαβαν το όνομα Αμητορίδες. Η πόλη του, οι Ελευθερνές είχε κτισθεί από τους μυθικούς δαίμονες (Κουρήτες) που (σύμφωνα με μια εκδοχή φυλούσαν τον Δία σε σπήλαιο της Κρήτης όπου είχε καταφύγει για να γλιτώσει από την οργή του Κρόνου. Όπως είδαμε, σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, ο σπήλαιο αυτό ήταν στη Νάξο. Εκεί που θα πήγαινε εκείνη που άφησε τα παιδιά της «Α-μήτορα»…
Κατά τραγική σύμπτωση, η Τζανετίνα είχε δουλέψει στο μαιευτήριο ΙΑΣΩ, ως δηλαδή «φιλομήτωρ», φροντίζοντας τα παιδιά των άλλων…
Η ημέρα του ατυχήματος, Δευτέρα, 13 Ιουνίου, ήταν μια ημέρα πριν την πρώτη «υπερπανσέληνο» της χρονιάς, η οποία ονομαζόταν «της Φράουλας», ημέρα Τρίτη (ημέρα του Άρη, ο οποίος φυσικά ταυτίζεται από το κόκκινο χρώμα –κόκκινες είναι και οι φράουλες). Κόκκινο είναι και το χρώμα του αίματος που χύθηκε. Η ημέρα που σκοτώθηκε η γυναίκα ήταν Δευτέρα, ημέρα της Σελήνης. Η ηλικία της Τζανετίνας (36) δίνει το άθροισμα «9» δηλαδή τον πλανητικό αριθμό της Σελήνης. Το ίδιο και η ημέρα των γενεθλίων της (18 Οκτωβρίου, 1+8 = 9).
Κατά ένα παράξενο τρόπο, η φωτογραφία της Τζανετίνας που κυκλοφόρησε στο Διαδίκτυο μετά το θάνατό της, την απεικονίζει σε ένα χώρο (έκθεση) με κόκκινα αυτοκίνητα. (αυτοκίνητα = άλογα, με ό,τι έχω γράψει γι αυτά από την αρχή του έτους).
Άλλωστε η Νάξος είναι ονομαστή ως πηγή σμύριδας, ενός πετρώματος πλούσιου σε κορούνδιο η ονομασία του οποίου προέρχεται από την σανσκριτική λέξη kuruvinda (= κόκκινο).
Το όνομα «Τζανετίνα» παρεπέμπει στο «Ιανός». Ο Ιανός (Janus) ήταν πολύ σημαντικός για τους αρχαίους Ρωμαίους, θεός όλων των ενάρξεων και των μεταβάσεων. Απεικονίζονταν με δύο πρόσωπα που κοιτούσαν διαμετρικά αντίθετα, συνήθως σε σημεία διαβάσεων, όπως είναι οι θύρες, οι πύλες και οι γέφυρες. Η Τζανετίνα σκοτώθηκε προσπαθώντας να διαβεί μια «γέφυρα» ανάμεσα στα μπαλκόνια. Σκοτώθηκε το μήνα Ιούνιο (=June), ο οποίος πήρε το όνομά του από την Ήρα (Juno). Ο Ιανός-Janus έδωσε το όνομά του στον μήνα Ιανουάριο (January) αν και στην αρχαιότητα συχνά γινόταν το λάθος να θεωρούν την Ήρα (Juno) ως ονοματοδότρια του Ιανουαρίου.
Την Τετάρτη 15 Ιουνίου, την ημέρα που κηδευόταν η άτυχη Τζανετίνα στη Νάξο, ανακοινώθηκε ότι πέθανε ο Κώστας Σορώκος, ένας παλιός ναυτικός και γνωστή φυσιογνωμία του νησιού. Ο Σορώκος βρισκόταν τις τελευταίες ημέρες στην εντατική στο ΤΖΑΝνειο, μετά από πτώση.
Και στο πλαίσιο των προσωπικών νημάτων, ας αναφέρω πως τις μέρες του ατυχήματος, και συγκεκριμένα στις 21 Ιουνίου συζητούσα την υπόθεση με συνεργάτες μου. Την ίδια μέρα, στο πλαίσιο μιας περιπατητικής στο Γαλάτσι, συνάντησα τουλάχιστον δυο καταστήματα με την ονομασία «Νάξος». Γυρίζοντας σπίτι, διάβασα ότι είχε γίνει διακομιδή ύποπτου κρούσματος ευλογιάς των πιθήκων από τη Νάξο. Και στο καπάκι έβαλα να δω μια παλιά ταινία, η οποία άρχιζε με αυτή την οθόνη: